We zitten samen aan de koffie voor mijn verjaardag. Wanneer ik haar een petit four aanbied, haast ze zich om te zeggen: “Nee, dank je, dat eet ik niet meer”. Van binnen zuchtend, vraag ik haar: “Ben je op dieet dan?” Al lachend zegt ze: “Nee hoor, ik ben niet op dieet, maar ik ben toen in het najaar naar die diëtist geweest en ik ben gewoon nu weer aan het eten volgens dat schema, want dat werkte goed en de afgelopen maanden zijn er weer veel Corona-kilo’s bij gekomen.” “Toch op dieet dus”, zeg ik, maar nee, zo legt ze me uitvoerig uit, dat is het echt niet, maar als ze eet zoals die dame dat toen heeft opgesteld, dan gaat het gewoon goed, dus dat is makkelijk.
Afvallen – aankomen
Ik ken haar nu bijna 12 jaar, we ontmoetten elkaar indertijd voor het eerst op het schoolplein, waar onze oudsten samen in de klas zaten. In die bijna 12 jaar is ze denk ik minimaal 6 keer rigoureus op dieet geweest, waarbij ze zo’n 25 kilo heen en weer ging. Ik heb het zien gebeuren: het uitdijen, vervolgens een half jaar (!) heel weinig eten, niks lekkers, geen wijntje, niets, dan die 25 kilo kwijt zijn, alle complimenten en bewonderende blikken op het schoolplein (“hoe heb je dat gedaan?”, “wat zie je er goed uit!”, maar ook “nu moet je stoppen hoor, want je wordt te dun”), tot het langzaam aan in de 2 jaar erna weer terug glijden naar het oude gewicht.
Allerlei diëten
De eerste pogingen deed ze met de bekende zakjes en shakes, maar dat viel haar steeds zwaarder, ze hield het minder lang vol en het leek wel of het resultaat steeds sneller weer verdween en ze weer aankwam. De laatste jaren bestonden haar diëten uit zo gezond en zo weinig mogelijk eten: vaak alleen maar groente-gerechten met wat gestoomde kip, met weinig calorieën. Ze noemde het ook geen diëten meer: het was gewoon gezond eten. Dat ze de menu’s liet bepalen door een diëtist en haar porties woog en de calorieën telde, was gewoon omdat dat handig was, dan hoefde ze daar verder niet over na te denken en dit kon ze goed volhouden. Iets lekkers bij de koffie kon eigenlijk nooit meer, dus dat bood ik ook maar niet meer aan. Een glas wijn op het terras? “Nee dank je, ik ben een beetje moe”. We zaten eigenlijk altijd aan de thee en met een lunch aan een salade, zonder brood, maar dan met wat extra kip, want dat moest van de diëtist.
Eetbuien
Om de week vertelde ze me dat ze een slechte week had gehad: stress op het werk, moe, gedoe thuis. En dat had altijd geresulteerd in eetbuien waar ze dan weer enorm van baalde, want die week was ze dan dus weer aangekomen, dus de week erop moest ze nog strenger zijn voor zichzelf. Dodelijk vermoeiend al voor mij om naar te luisteren, laat staan voor haar om het allemaal te doen….
Confrontatie met jezelf
Meerdere keren probeerde ik het gesprek te leiden naar: maar hoe komt dat nou, dat je van het ene extreem naar het andere gaat? Maar eigenlijk altijd vermeed ze de confrontatie: “Nee, ik ben niet op dieet, ik eet gewoon gezond en dat afwegen is makkelijk, want anders weet ik niet hoeveel ik mag eten” en “Ik baal dat ik me weer heb laten gaan, maar het is zo druk op werk, de stress, dan kom ik thuis en dan kan ik niet meer een gezonde maaltijd koken” of haar man had ongezond eten gehaald/gekookt. En nu recent was het sporten natuurlijk gestopt, dus tja die Corona-kilo’s….
Zelf verantwoordelijkheid nemen
Inmiddels hou ik mijn mond om onze vriendschap niet op het spel te zetten, maar het kost me moeite en het gaat me aan het hart. Ik zie hoe ze de confrontatie met zichzelf en haar eigen gedrag uit de weg gaat, hoe ze de verantwoordelijkheid buiten zichzelf legt, zowel voor het afvallen (diëtist) als voor het aankomen (stress, Corona), waardoor ze nooit uit deze jojo gaat komen. Pas als ze echt naar zichzelf durft te gaan kijken, naar haar eigen gedrag, maar ook letterlijk naar haar lichaam, dan pas kan ze echt gaan veranderen. En ik snap het: dat is heel beangstigend, want als je het monster eenmaal in de ogen hebt gekeken, kan je niet meer doen of het er niet is…..
Echte verandering
Ik hoop oprecht dat ze de kracht kan vinden om een echte verandering te realiseren, om die eeuwige worsteling los te kunnen laten. Als ze daar klaar voor is, sta ik klaar voor haar, om haar te helpen en te ondersteunen in haar proces, want uiteindelijk moet ze het natuurlijk zelf doen, zelf de verantwoordelijkheid nemen. En dan hoop ik dat er een dag komt, dat we gezellig in de zon op een terras gewoon kunnen genieten van een glas wijn. Ik kijk er in ieder geval naar uit, want ze is het waard.
En hoe zit dat bij jou? Durf jij eerlijk naar je eigen eet- en dieetgedrag te kijken? Of herken je je in de worsteling van mijn dierbare vriendin? Zou jij dat met me willen delen? Ben benieuwd en als je er echt mee aan de slag wil, dan weet je met inmiddels wel te vinden denk ik.